Komentarze: 0
NASTOLATKI NIGDY NIE BĘDĄ ZACHOWYWAĆ SIĘ IDEALNIE. POPEŁNIANIE BŁĘDÓW JEST WRĘCZ NIEZBĘDNE, BY MÓZG MÓGŁ SIĘ ROZWIJAĆ. KARY I ZAKAZY NIEWIELE ZMIENIĄ
Już od dawna wiadomym było, że „emocjonalne huśtawki” w okresie dojrzewania wiążą się z burzą hormonalną, jaka ma wtedy miejsce w organizmie młodych osób. Źródłem antyspołecznych zachowań i agresji u młodzieży może być też niedojrzałość części mózgu odpowiedzialnej za racjonalne zachowania, planowanie i podejmowanie decyzji. W mózgu ludzkim wyróżniamy dwie warstwy. Na zewnątrz znajduje się kora mózgowa, czyli substancja szara, skupiająca ciała komórek nerwowych, zajmujące się przetwarzaniem informacji. Kora mózgowa skonstruowana jest tak, że poszczególne jej obszary specjalizują się, czyli odpowiadają za odmienne funkcje organizmu. Wewnątrz mózgu leży istota biała, która skupia dendryty czyli wypustki neuronów. Podróżują po nich impulsy nerwowe, dlatego dendryty często porównuje się do kabli. Biały kolor nadają tej warstwie osłonki mielinowe, otaczające wypustki komórek nerwowych. Osłonki te przyspieszają przekazywanie impulsów nerwowych nawet do stu razy. Niektóre części mózgu rozwijają się przez cały okres dojrzewania, a nawet dłużej. Między 11 a 12 rokiem życia w płacie czołowym mózgu zachodzą duże zmiany . Kora mózgowa znacznie się pogrubia, co wskazuje na zwiększenie ilości synaps. Potem stopniowo następuje ich redukcja, tak, ze od 13 do 18 roku życia mózg traci około 1 % istoty szarej. Takie gruntowne „porządki” są niebezpieczne dla sprawniejszego funkcjonowania mózgu. W okresie dojrzewania zachodzą też istotne zmiany w substancji białej . Od 12 do 16 roku życia jej ilość jest znacznie mniejsza niż w późniejszych latach. Oznacza to, że w Okół dendrytów jest mniej osłonki mielinowej, więc impulsy nerwowe podróżują znacznie wolniej. Dopiero z czasem wytwarza siew więcej „izolacji.” Mózg dziecka jest jak sieć małych wydeptanych ścieżek, które pozwalają na poruszanie się w wielu kierunkach, ale z ograniczoną prędkością. Z czasem bardziej uczęszczane drogi są poszerzane i rozbudowywane, a nieużywane znikają. Mózg osoby dorosłej przypomina jakby sieć autostrad. Zarówno redukcja substancji szarej, jak i zwiększenie ilości substancji białej świadczą o dojrzewaniu mózgu, który stopniowo przystosowuje się do środowiska. Zbędne połączenia i komórki nerwowe są usuwane, natomiast te, które są używane najczęściej, zostają wzmocnione. Oznacza to także, że mózg nastolatka nie jest i nie może być tak dojrzały ja mózg dorosłego człowieka. W wieku 16-18 lat mózg wciąż się rozwija, być może nawet do 25 roku życia. Zmiany dotyczą w szczególności kory przedczołowej mózgu, która jest ,, dyrektorem’’ naszych procesów myślowych: odpowiada on za integrowanie informacji, planowanie, podejmowanie decyzji oraz przewidywanie potencjalnych ich konsekwencji. To właśnie ten region ,,temperuje’’ nasze irracjonalne zapędy to dzięki niemu bierze górę nad emocjami. Natomiast uszkodzenia tej partii prowadzą do impulsywnego niekontrolowanego zachowania. Osoby cierpiące na antyspołeczne zaburzenia osobowości (APD) również mają ubytki istoty szarej w płatkach czołowych wszystko wskazuje więc na to, że obszar przedczołowy może być kluczem do rozwiązania zagadki agresywnego zachowania wśród młodzieży. Niedojrzałe mózgi słabą radzą sobie z planowaniem działań i wczuwaniem się w położenie innej osoby, czyli empatią. Mózg jest niezwykle skomplikowaną struktura i trudno jest wskazać jednoznacznie funkcję każdej jego części. Może się na przykład okazać, że w okresie dojrzewania inne partie mózgu przejmują inne funkcję kory przedczołowej. Świadomość, iż mózg nastolatków trudniej razi sobie z podejmowaniem przemyślanych wyborów, powinna skłonić ich do większej ostrożności i czujności. Biologia nie usprawiedliwia przestępstw, Alem z pewnością trzeba ją wziąć pod uwagę., Nastolatków trzeba karać, lecz nie tak surowo jak dorosłych, aby pozostawić im furtkę do normalnego .świata. Salomonowym wyjściem z tej sytuacji jest resocjalizacja: system poradni i terapii psychologicznych, które dążą do tego, by zmienić zbuntowanych nastolatków w przykładnych dorosłych. Niestety nie zawsze udaje się osiągnąć ten cel. Dlatego coraz częściej mówi się o agresji wśród młodzieży trzeba przede wszystkim zapobiegać. W okresie dojrzewania mózg jest niezwykle plastyczny: zawsze należy mieć nadzieje, iż zbuntowany nastolatek z czasem wydorośleje. W okresie dojrzewania ogromny wpływ na rozwój mózgu ma styl życia. ,, Jeśli nastolatek gra na jakimś instrumencie, uprawia sport albo dużo się uczy, komórki mózgowe odpowiedzialne za te czynności utrwalają się. Jeśli leży na kanapie, gra na komputerze albo ogląda MTV, związane z tym komórki nerwowe przetrwają a inne będą zanikać. Zamiast zakazywać i karać, lepiej postawić na intensywny trening dojrzewających ,,szarych komórek’’.