Kto kogo kopiuje

 Podobieństwo kolorów i kształtów rzadko bywa przypadkowe. Owady i rośliny są zarazem swoimi wrogami, jak i najlepszymi sprzymierzeńcami – nie mogłyby bez siebie istnieć. Ochronne stożki. Czubek odwłoku pluskwiaka z Indii ma kształt stożka, podobnie jak pochwa ochronna młodego pędy bambusa. Są one twarde, zbudowane z wytrzymałych na nacisk substancji. Odwłok owada jest pokryty chityną, która jak pancerz chroni organy wewnętrzne. Pochwę bambusa, osłaniającą miękkii wrażliwy czubek źdźbła, usztywnia celuloza. Na pochwie wyrastają zdradliwe, ostre włoski, które mogą być niebezpieczne dla ludzi – podrażniają skórę, a jeśli zostaną połknięte, mogą nawet doprowadzić do śmierci. Drapieżnik i trawa. Skrzydła tropikalnej modliszki nie nadaja się do latania. Służą jako kamuflaż – modliszka zaczaja się i czeka nieruchomo, Az ofiara podejdzie wystarczająco blisko jej szczypcowatych odnóżek. Wąskie, brązowe skrzydła pozwalają drapieżnicy upodobnić się do uschniętego źdźbła  - np. kukurydzy.

Gdyby usunąć z łąki czy z lasu wszystkie owady, ogarnęłaby nas przerażająca cisza. Choć tego nie zauważamy, na każdym krzaku, trawniku czy drzewie ukrywają się niezliczone roje owadów. Nie mogłyby żyć bez roślin, które dostarczają im pożywienia, schronienia i warunków do reprodukcji.. Wiele owadów jest dla roślin utrapieniem, ale niektóre oddaja im cenna przysługę. Zapylają kwiaty, roznoszą nasiona, rozkładają obumarłe fragmenty roślin i użyźniają glebę. Są wręcz niezbędne. Splata je nierozerwalna, misterna sieć zależności.

Pierwsza para skrzydeł owada ma niemal taki sam kształt jak przekształcony liść, zwany podsadka, wyrastający na szypułce kwiatostanu lipy. Podobny jest nawet układ żyłek i unerwienie liścia. Nieprzypadkowo – zarówno skrzydełko, jak i podsadka służą do unoszenia się w powietrzu. Kiedy straszyk z Nowej Gwinei czuje się zagrożony, udaje martwy fragment rośliny. Pomaga mu w tym brązowy, połyskliwy pancerz,  podobny do suchego owocu lub gałęzi. Poza tym mięśni owada kurczą się tak mocno, że straszyk jest sztywny jak kawałek drewna. Podobnie twarda i odporna na działanie zębów głodnych stworzeń jest wyschnięta torebka nasienna afrykańskiego drzewa Tatraplorum. Skrzydła tropikalnego pasikonika tak doskonale przypominają liście, że maja nawet „pociemniałe ze starości” końcówki. Tak samo wyglądają liście (np. malina) kiedy zaczynają obumierać i zasychają. Dobry kamuflaż się opłaca. Żółte kropki, którymi są usłane liście japońskiego przedstawiciela wilczomleczowatych , nie świadczą o chorobie. To ostrzeżenie – wiele roślin z tej rodziny zawiera trujące soki. Podobnym sygnałem ostrzegawczym SA pomarańczowe plamki na skrzydłach sumatrzańskiego pluskwiaka, którego ciało jest przesycone toksycznymi alkaloidami. Dodatkowy deseń może pełnić funkcję maskującą. Liść nigdy nie jest idealnie zielony – z czasem powstaje na nim niepowtarzalny deseń z nieregularnych plamek. Świadectwo aktu mikroorganizmu. Życie pasikonika z równikowej Amazonii upływa wśród liści. Skrzydła maskują go wśród bujnej roślinności, bo są upstrzone podobnymi plamkami. Czasem odwłok owada upodabnia go do liści – widoczne są nawet fałszywe nerwy bardzo podobne do tych np. jak liście kasztanowca. Maskowanie to jedyna forma obrony straszyków.

Pierwsze rośliny pojawiły się na Ziemi około 400 milionów lat temu, owady około 50 lat później. Jednak niebywała różnorodność obu tych grup i ich gatunków wykształciła się dopiero ok. 135 milionów lat temu. Zapalnikiem eksplozji różnorodności było pojawienie się roślin kwiatowych. Znamy dziś około milion gatunków owadów – to, grupa zwierząt, która odniosła największy sukces ewolucyjny. Wspólna ścieżka rozwoju zaowocowała podobieństwem kolorów i kształtów. Podobieństwa są wykorzystywane do skomplikowanych międzygatunkowych rozgrywek. Jaja niektórych patyczaków wyglądają jak nasiona – mimo to mogłyby zostać zniszczone przez osy, ale …roślinożerne mrówki nie rozpoznają fałszerstwa i ukrywają „nasiona” w swych bezpiecznych,  podziemnych korytarzach Młode patyczaki mogą tam spokojnie się rozwijać i wykluwać. Rośliny bywają nie mniej wyrafinowane. Kwiaty storczyków są łudząco podobne do samic much, czy pszczół, w dodatku pachną feromonami jak one Samce próbujące kopulować z fałszywymi „partnerkami” przenoszą pyłek z kwiatka na kwiatek. Czasami tylko niektóre części owadów przypominają fragmenty roślin – i to może pomóc się ukryć. Niekiedy trudno powiedzieć kto kogo kopiuje, owad roślinę, czy roślina owada. Nieważne kto zaczął, liczy się wspólnota interesów. Te dwie grupy stworzeń nie mogłyby dziś żyć bez siebie, mimo, że toczą nieustanna walkę o przetrwanie.