cze 04 2015

Śmierć koło Ndoli


Komentarze: 0

 W 1960 roku ONZ stanęło przed ogromnym wyzwaniem. Republika Kongo (Zair) stanęła w obliczu wojny. Kraj ten przestał być  belgijską kolonią 30 czerwca; był zupełnie nie przygotowany do samodzielności. W wyniku majowych wyborów został wyłoniony rząd, w którym mieli współpracować prezydent Kasavubu i jego rywal – premier Lumumba. W kraju nie było ani jednego lekarza, inżyniera, czy wykształconego urzędnika czarnego, wszyscy byli biali. Próżno też było szukać ducha narodu wśród mieszkańców. % lipca w stolicy republiki, Leopoldville, doszło do buntu kongijskich żołnierzy przeciwko belgijskiemu dowództwu. Przywódca bogatej w naturalne surowce Katangi, Moise Czombe, 11 lipca ogłosił secesje swej prowincji i oznajmił, że staje się ona niepodległym państwem. Prezydent i premier zgłosili się do ONZ o pomoc w przywróceniu porządku. W kwietniu 1953roku kiedy młody szwedzki dyplomata Dag Hammarskjold został wybrany na drugiego w historii ONZ sekretarza generalnego, jedynie 4 afrykańskie kraje były członkami tej organizacji. Pod koniec 1960 takich krajów było już 26. Kryzys w Kongo wymagał określenia na nowo roli ONZ w świecie, co w efekcie doprowadziło Hammarskjolda do konfliktu ze Związkiem Radzieckim. 13 lipca odbyło się posiedzenie Rady Bezpieczeństwa ONZ, na której Hammaskjold wezwał do szybkiej reakcji w sprawie Konga. Związek Radziecki domagał się potępienia Belgii za agresję, a Francja, WB i USA wystąpiły przeciwko krytyce ich sojuszników z NATO. Hammarsjold zwrócił się o pomoc wojskową do innych krajów afrykańskich. W ciągu 5 dni 3500 żołnierzy z Tunezji, Ghany, Maroka i Etiopii przybyło na apel. 5 września Kasavubu zdymisjonował Lumumbę, w wyniku konfliktu władzę przejął szef sztabu armii kongijskiej Mobutu. Jednym z jego pierwszych poczynań było zamknięcie placówek dyplomatycznych. Czombe nadal starał się doprowadzić  do oderwania Katangi od Konga i zaczął angażować europejskich najemników. 17 lutego Rada Bezpieczeństwa poparła starania Hammarskjolda w niedopuszczaniu do wojny domowej w Kongu, a w lecie rząd koalicyjny skupił wszystkie ugrupowania z wyjątkiem – frakcji Czombego. Z końcem sierpnia Hammarskjold upoważnił siły ONZ do pojmania europejskich najemników służących w Katandze i zajęcia kluczowych pozycji w stolicy tej prowincji. Gdy zaczęły się walki Czombe uciekł do Rodezji Północnej. Hammarsjold zgłosił gotowośc do osobistego spotkania z Czombem w pobliżu rodezyjskiej miejscowości Ndola. Podróż postanowił odbyć na pokładzie samolotu ONZ DC-4 o nazwie Albertina. W niedzielę, 17 września maszyna wyruszyła do Ndoli, wioząc na pokładzie 9-osobową delegację. We ftorek media głosiły o katastrofie lotniczej i śmierci Hammarsjolda. Nie od razu poznano szczegóły feralnego lotu, określono spodziewany czas lądowania na godz. 00.35 w poniedziałek, 18 września. 10 minut po północy załoga zameldowała, iż ma w zasięgu wzroku światła. Niedługo potem z opuszczonym podwoziem Albertina przeleciała nad lotniskiem, wykonała manewr kołowy (600 metrów0 i nie powróciła na lotnisko. Wrak samolotu odnaleziono ok. 15 km od portu lotniczego. Na miejscu zginęło 6 osób załogi i 8 wysłanników ONZ, większość z nich spłonęła w swoich fotelach. Katastrofa szybko stała się tematem rozlicznych plotek, domysłów i komentarzy. Werdykt komisji śledczej ONZ był niejednoznaczny. Nie znaleziono dowodów sabotażu, awarii czy bezpośredniego ataku na samolot, choć nic z tego nie można było wykluczyć.. Kilka lat po tragicznej śmierci Hammarsjolda wysunięto hipotezę: sekretarz przygnębiony niepowodzeniem swych wysiłków na rzecz pokoju popełnił samobójstwo. Przystawiwszy pistolet do głowy pilota zmusił go do wykonania okrężnego manewru, który zakończył się katastrofą. Dowodami na taką historię miały być rękopisy znalezione w nowojorskim mieszkaniu sekretarza generalnego – testament sporządzony na krótko przed odlotem do Kongo. Teorię tą szybko obalono. 

Do tej pory nie pojawił się jeszcze żaden komentarz. Ale Ty możesz to zmienić ;)

Dodaj komentarz